Phú Thọ là vùng đất cổ cái nôi của nền văn hóa Lạc Việt

Phú Thọ là vùng đất cổ, cái nôi của nền văn hóa Lạc Việt, kinh đô đầu tiên của Việt Nam.
Trong không gian văn hóa này còn tồn tại và lưu giữ rất nhiều di sản văn hóa, bao gồm di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể gắn với thời đại Hùng Vương dựng nước.
Đến với Phú Thọ, du khách có thể hòa mình vào không khí lễ hội, cùng lắng nghe thanh âm rộn ràng, trong trẻo từ những nhạc cụ truyền thống và thưởng thức hương vị đậm đà của ẩm thực, để tất cả lắng đọng, tạo nên sắc màu văn hóa vùng Đất Tổ rất riêng và không thể tìm được ở bất cứ nơi nào.

Xem thêm:  bao hanh tu lanh hitachi ha noi,  sua tu lanh hitachi, sua tu lanh samsung    
Trong lòng mỗi người dân Việt Nam đều nhớ đến ngày Giỗ Tổ

Vừa qua, 3 di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu là: lễ hội Trò Trám, xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao; lễ hội đình Đào Xá, xã Đào Xá, huyện Thanh Thủy và tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ được vinh danh là di sản văn hóa (DSVH) phi vật thể quốc gia. Như vậy đến nay ở Phú Thọ có hơn 300 di tích được xếp hạng, trong đó có 1 di tích quốc gia đặc biệt, 74 di tích quốc gia và 233 di tích cấp tỉnh với nhiều lễ hội đậm bản sắc văn hóa.

Các di tích khảo cổ thời tiền sử và sơ sử trải rộng trên địa bàn, trong đó có các di tích khảo cổ lớn như Sơn Vi, Phùng Nguyên, Gò Mun, Làng Cả chứa đựng nhiều dấu ấn, văn minh Việt cổ tích hợp tầng sâu của văn hóa Việt Nam mang đậm bản sắc dân tộc. DSVH phi vật thể của cộng đồng các dân tộc trên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ phong phú, đặc sắc, bao gồm nhiều loại hình như ngữ văn dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian, tập quán xã hội, lễ hội truyền thống, nghề thủ công truyền thống, tri thức dân gian mang đậm sắc thái cội nguồn có ý nghĩa quan trọng trong chiến lược phát triển của tỉnh và của đất nước. Nhiều lễ hội truyền thống đã trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh, độc đáo có một không hai của dân tộc Việt như: lễ hội Đền Hùng, lễ hội đền Mẫu Âu Cơ, hội Trò Trám, Tứ Xã… Đặc biệt, Phú Thọ vinh dự có ba di sản được UNESCO vinh danh là: “Hát xoan Phú Thọ”, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”, “Ca trù của người Việt” (Phú Thọ nằm trong 17 tỉnh, thành phố vùng lan tỏa của ca trù). Giỗ Tổ Hùng Vương - tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ - Đền Hùng cùng với hát xoan và các DSVH phi vật thể khác đã, đang trở thành niềm tin, điểm đến hấp dẫn thu hút du khách trong nước và quốc tế.

Nhiều năm qua, Phú Thọ đã có những chủ trương, chính sách, biện pháp tích cực để bảo tồn và phát huy giá trị DSVH bền vững với một vị thế mới, một tầm nhìn chiến lược trong thời kỳ hội nhập và phát triển của đất nước. Điển hình như Dự án “Điều tra, khôi phục sưu tầm và bảo tồn múa chuông, múa rùa và một số diễn xướng dân gian liên quan đến lễ hội người Dao Phú Thọ”; “Điều tra, sưu tầm, khôi phục và bảo tồn các diễn xướng dân gian người Mường ở Phú Thọ”… Kết quả nghiên cứu các dự án cùng những nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa đã tạo sức sống mãnh liệt cho các lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Mường, Dao, Cao Lan như: Tết nhảy của dân tộc Dao quần chẹt (xã Nga Hoàng, huyện Yên Lập), lễ hội múa mỡi của dân tộc Mường (xã Tân Lập, huyện Thanh Sơn), lễ hội của dân tộc Cao Lan (xã Ngọc Quan, huyện Đoan Hùng)… Đến với những lễ hội này, du khách được sống trong những thanh âm núi rừng, âm vang của những nhạc cụ truyền thống và cách diễn xướng của các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Phần lớn là các nhạc cụ thuộc bộ gõ như chàm đuống, cồng chiêng, múa chuông, chạm ống. Văn hóa nhạc cụ được lưu giữ và truyền qua nhiều thế hệ. Ví như tiếng cồng chiêng mở đầu mùa tra hạt, mừng ngày lễ hội và rộn ràng trong các nghi lễ truyền thống; tiếng chuông trong trẻo vang lên trong những ngày lễ trọng như Tết nhảy, lập tĩnh, cầu bình an năm mới hoặc việc hỷ trong gia đình…

Cùng với ngân sách nhà nước, tỉnh Phú Thọ tích cực thực hiện xã hội hóa trong hoạt động bảo vệ DSVH nhằm khơi dậy những tiềm năng, thu hút sự tham gia đóng góp của các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước. Nhiều di tích tiêu biểu - không gian văn hóa để bảo tồn, phát huy giá trị DSVH phi vật thể được đầu tư quy hoạch, tu bổ, tôn tạo đã và đang trở thành những sản phẩm du lịch - văn hóa hoàn chỉnh có tính đặc thù, tạo ra những điểm, tuyến du lịch hấp dẫn thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Nhiều hoạt động sinh hoạt văn hóa truyền thống được phục hồi và tổ chức tại các di tích như: khu di tích lịch sử Đền Hùng, đền Mẫu Âu Cơ, đền Lăng Sương, đền Du Yến… góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của xã hội. Sau khi tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ được UNESCO công nhận là DSVH phi vật thể đại diện của nhân loại, Phú Thọ tiếp tục nghiên cứu, kiểm kê các di tích thờ cúng Hùng Vương trên địa bàn tỉnh và cả nước. Ý thức, trách nhiệm cộng đồng trong bảo tồn tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ gắn với DSVH phi vật thể hát xoan Phú Thọ ngày càng được nâng cao. Các di tích liên quan đến tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được đầu tư bảo quản, tu bổ, phục hồi bằng nguồn ngân sách nhà nước và nguồn vốn xã hội hóa nhằm bảo tồn không gian văn hóa thực hành tín ngưỡng. Giai đoạn 2011 - 2015, hơn 50 di tích lịch sử - văn hóa - không gian văn hóa bảo tồn và thực hành DSVH phi vật thể “Hát xoan Phú Thọ”, “Tín